Жаңалықтар

Қазақстандағы зейнетақы аударымдары туралы сіз білмеген деректер

13.01.2025

1 мин

2

1334

Сурет: liter.kz

Зейнетақы жүйесі әрбір қазақстандық үшін маңызды, себебі болашақтағы қаржылық тұрақтылық осыған тікелей байланысты. Дегенмен, зейнетақы аударымдарына қатысты барлығы білмейтін кейбір маңызды фактілерді Dauletten.kz сайты оқырман назарына ұсынады.

1. Міндетті зейнетақы аударымдары

Қазақстанда зейнетақы аударымдарының бірнеше түрі бар:

• Міндетті зейнетақы жарналары (жалақының 10%-ы).
• Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (кейбір зиянды кәсіптер үшін жұмыс беруші төлейді).
• Ерікті зейнетақы жарналары (азамат өз еркімен қосымша қаржы аудара алады).

Көптеген адам ерікті жарналар арқылы болашақтағы зейнетақы көлемін арттыру мүмкіндігін ескермейді.

2. Зейнетақы жинақтары инвестицияланады

Қазақстандағы Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры (БЖЗҚ) жинақтарды түрлі қаржы құралдарына инвестициялайды. Бұл жинақтың инфляция әсерінен құнсызданбауы және табыс әкелуі үшін жасалады.

3. Зейнетақы жинақтарын тексеруге болады

Кез келген азамат өзінің зейнетақы шотындағы қаражатты онлайн тексере алады. БЖЗҚ-ның мобильді қосымшасы немесе жеке кабинеті арқылы:

• жинақталған соманы,
• инвестициялық табысты,
• аударымдардың толық тарихын көруге болады.

4. Зейнетақы жинақтары мұрагерлікке беріледі

Қайтыс болған жағдайда азаматтың зейнетақы жинақтары оның заңды мұрагерлеріне беріледі. Бұл құқықты пайдалану үшін арнайы өтініш беру қажет.

5. Зейнетақы жасына жетпей қаражатты шешіп алу мүмкіндігі

Қазақстанда белгілі бір шарттар орындалған жағдайда зейнетақы жинақтарының бір бөлігін мерзімінен бұрын алуға болады. Мысалы:

• Тұрғын үй жағдайын жақсарту үшін.
• Емделуге қажетті қаражат ретінде.

Дегенмен, жинақтарды шешіп алуға арналған шекті сома талаптары бар екенін ескерген жөн.

6. Жинақтар инфляциядан қорғалған

Мемлекет зейнетақы жинақтарының инфляция деңгейінен төмендеп кетпеуіне кепілдік береді. Бұл зейнетақы жүйесінің сенімділігін арттырады.

7. Жұмыс беруші аударым жасамаса, жауапкершілікке тартылады

Егер жұмыс беруші сіздің жалақыңыздан зейнетақы аударымдарын жасамаса, бұл заң бұзушылық болып саналады. Мұндай жағдайда сіз еңбек инспекциясына немесе сотқа шағымдана аласыз.

8. Зейнетақы аударымдарына салық жеңілдіктері қарастырылған

Зейнетақы аударымдары жеке табыс салығынан босатылады. Бұл қызметкердің таза табысын сақтауға мүмкіндік береді.

9. Жинақ көлемі жұмыс өтілі мен жалақыға байланысты

Қазақстандағы зейнетақы жүйесінде жинақ көлемі сіздің жұмыс істеген уақытыңыз бен жалақыңыздың мөлшеріне байланысты. Сондықтан ресми түрде жұмыс істеу маңызды.

10. Зейнетақы жинақтарын бақылау — сіздің құқығыңыз

Өз жинақтарыңыздың қозғалысын бақылау маңызды. Егер жарналар дұрыс аударылмаса немесе жинақ сомасына қатысты сұрақтар туындаса, БЖЗҚ-ға жүгінуіңізге болады.

Қорытынды

Қазақстандағы зейнетақы жүйесі азаматтарға болашақтағы қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бірақ бұл жүйенің тиімділігін арттыру үшін әр азамат өзінің құқықтары мен міндеттерін жақсы білуі керек. Зейнетақы жинақтарыңызға жауапкершілікпен қарап, болашағыңызды бүгіннен бастап жоспарлаңыз.