|
|
|
| Товарные рынки | ||
| BID | ASK | |
| Brent | 0.00 | 0.00 |
| Лайт | 0.00 | 0.00 |
2021 жылдан елімізде зейнетақы жинағы бар мыңдаған адам жинағының белгілі мөлшерін тұрғын үй алу мен емделуге жұмсауға, сондай-ақ сенімгерлік басқаруға беруге құқылы болады. Яғни қаражатын құнды қағаздарға салуға мүмкіндік алады. Осы процестің қалай жүзеге асатынына тоқталып өтейік.
Қазір бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры – Ұлттық банк қарамағында. Бұл дегеніміз зейнетақы салымдарын мемлекет басқарып отыр. Оның басты міндеті – БЖЗҚ-дағы салымдарды инфляция салдарынан қорғау. Яғни сенімгерлік басқарудағыдай жинақтағы қаражат құнды қағаздарға салынып, инфляция кесірінен болған шығын көлемін жауып отырады. Сондықтан да зейнетақы жинағындағы қаржы құнсызданбайды. Алайда қаржыгерлердің кейбірі бұл жүйеге өзгеріс керек деп есептейді. Өйткені инфляция қазақстандықтардың зейнетақы жинағына айтарлықтай кері әсер етіп жатыр. Қордағы қаражатты арттыру мақсатында облигацияларға салынған ақшадан түсетін табыс инфляциядан аспайды дейді қаржы мамандары. Себебі пандемияға дейін 6-7 процент болған инфляция деңгейі коронавирустан соң 10-12 процентке жеткен. Бұл жағдайда ақшаны құнды қағаздарға салу тиімсіз болып есептеледі.
Жинақтағы ақшаны сенімгерлік басқаруға беру қалай жүзеге асады?
Бүгінгі таңда қор салымшыларының жинағын сенімгерлік басқаруға берудің қабылданған механизмі жоқ. Бірақ қаржыгер Расул Рысмамбетовтың айтуынша, жаңа жылдан салымдардың белгілі бөлігін сенімгерлік басқаруға берген жағдайда, қаражат тиісті компанияларға аударылып отырады. Қаржыгер зейнетақы қорындағы ақшаның бір бөлігін мемлекет тарапынан мақұлданған брокерлерге басқаруға рұқсат берілгенмен, ақшаның қолма-қол берілмейтіні анық екенін алға тартады.
Сондай-ақ маман Қазақстандағы брокерлерге ақшаны өзге елдің нарығына шығаруда шектеулер барын айтады. Сол себепті құнды қағаздар таңдауы үлкен болмайтын сияқты. Сенімгерлік басқаруды қолданатындар шетелдегі қор нарықтарын таңдаған жағдайда, зейнетақы жинағын сыртқа шығармау мақсатында да шектеулер енгізілуі мүмкін деп болжануда.
Қаржыны қайда құю керек?
Құнды қағаздар қай салада жақсы өсетінін болжау қиын. Мысалы, індет уақытында ақпараттық технологиялар мен фармацевтика компанияларының бағалы қағаздары құнды болған көрінеді. Дегенмен қаржы мамандары инвестицияның басты екі заңдылығына сүйенген жөн екенін айтады. Олар:
Айта кету керек, БЖЗҚ-ның 2020 жылдың 1 қыркүйегіндегі мәліметіне сәйкес, қазақстандықтар зейнетақысының жалпы жинағы 11 триллион 942 миллиард 813 миллион теңгеге жеткен.
Жансая ҚАМБАР
Тағы көру
