Қаржылық сауат

Қаржылай сауатты адам мына 7 нәрсеге ақша құртпайды

01.07.2025

1 мин

1

2761

Сурет: depositphotos

Қаржылық сауаттылық — бұл тек ақшаны үнемдеу ғана емес, оны дұрыс басқара білу. Қаржысын сауатты басқаратын адам әр тиынын тиімді жұмсап, өз болашағына инвестиция жасайды. Мұндай адам ақшаны тек әдемі көрінетін, бірақ шын мәнінде маңызы жоқ нәрселерге шашпайды. Сонымен, қаржылай сауатты адам қайда ақша құртпайтынын Dauletten.kz сайты осы мақалада қарастырады.

1. "Көрпесіне қарай көсілмеген" тойлар

Қазақтың "Тойдың соңында қарызға батпа" деген сөзін ұмытпаған жөн. Қаржылай сауатты адам несие алып, дүркіретіп той жасамайды. Ол үшін бастысы – адамдардың ықыласы мен қуанышты сәттің мазмұны. Миллиондаған теңгеге бір күндік той жасағаннан гөрі, сол қаражатты үй алу, саяхат немесе инвестиция үшін қолдану тиімді.

2. Сән үшін алынған қымбат көлік

Кейбір адамдар көлік алғанда оның бағасына емес, статусына қарайды. Қаржылай сауатты адам олай жасамайды – ол көлікті қажеттілікке және өз бюджетіне сай таңдайды. Өйткені көлік – көбінесе табыс әкелмейтін, керісінше шығынды көбейтетін құрал.

3. Брендке бола алынған киім мен аксессуарлар

Маркалы киім, қымбат сөмке немесе аяқ киім – қаржылай сауатты адам үшін маңызды емес. Ол сапаға қарайды, бірақ тек бренд үшін артық төлемейді. Себебі сән – уақытша, ал қаржылық сауаттылық – тұрақты.

4. Ай сайын төленетін қажетсіз жазылымдар

Netflix, Spotify, түрлі фитнес қосымшалар – бәрі бірге ай сайын біраз сома құрайды. Қаржысын есептей білетін адам тек өзіне керек жазылымды ғана қалдырып, қалғанын жояды. Артық шығын – артық ауыртпалық.

5. Қайтарымы жоқ сыйлықтар мен тойбастар

Қазақта біреудің қуанышына барып, қомақты ақша тастау дәстүрге айналған. Бірақ қаржылай сауатты адам өзінің мүмкіндігіне қарай сый жасайды. Себебі өзі үшін жауапты екенін түсінеді және бәрінен бұрын өз қаржылық қауіпсіздігін ойлайды.

6. Уақытша қуантып, артынан өкіндіруі мүмкін техникалар

Жаңа iPhone шықты деп ескі, жақсы жұмыс істеп тұрған телефонын ауыстыратын адам қаржылай сауатты емес. Мұндай адамды маркетинг жетелеп отырады. Ал қаржылық сауаттылық иесі техника жаңартуды емес, оны барынша пайдаланып, қажет кезде ғана жаңалауды жөн көреді.

7. Ұзақ мерзімді тиімсіз несиелер

Қаржылай сауатты адам тұтынушылық несиені оңды-солды ала бермейді. Ол пайыздық мөлшерлемені, төлем кестесін есептеп, несие алудың қажеті бар ма, жоқ па – соны сараптайды. Несие – жай ғана ақша емес, ертеңгі күніңнің еркіндігін шектейтін жүктеме екенін түсінеді.

Қаржылық сауаттылық – бұл өмір сапасын арттырудың басты кілті. Көзбен емес, ақылмен шешім қабылдайтын адам үшін сыртқы эффект емес, ішкі тыныштық маңызды. Егер бүгін ақшаңызды ақылмен жұмсасаңыз, ертең қаржылық еркіндікке қол жеткізесіз.