|
|
|
| Товарные рынки | ||
| BID | ASK | |
| Brent | 0.00 | 0.00 |
| Лайт | 0.00 | 0.00 |
2023 жылдың желтоқсан айы мен 2024 жылдың қаңтарында елімізде 120 900 ерлі-зайыптылардың некесі тіркелді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 6% - ға аз. Айта кетейік, бұл көрсеткіш ҚР үшін ең төмен болды. Тіпті 2008 жылы, көпжылдық* динамикадағы ең аз неке, ресми түрде отбасына айналған жұптар 135 000-нан астам болды, сол жылдары ҚР халқы 16 000 000 адамға жетпеді.
Қалаларда екі ай қорытындысы бойынша тіркелген некелер саны 6,4%-ға, яғни 80 000-ға дейін, ал ауылдарда-5,1%-ға 40 900-ға дейін қысқарды.
Ажырасу саны да ҚР үшін ең төмен болды: өткен жылмен салыстырғанда 5,3% - ға аз, яғни он екі айда — небәрі 16 800 тіркелген. Қалаларда ажырасу саны бір жылда 5,2%-ға, 12 400 дейін, ауылдарда 5,5%-ға, 4 400 жұпқа дейін қысқарды.
Өңірлік бөліністе ең көп неке Алматыда тіркелген: 13 100, бұл бір жыл бұрынғыға қарағанда 4%-ға аз.
Бұдан әрі Түркістан облысы (11 800, жылына минус 11,4%) және Астана (10 400, минус 2,8%) келеді. Ең аз неке Ұлытау облысында тіркелді — 1 500.
Ажырасулардың ең көп саны Алматыда да тіркелді: 2 300, өткен жылмен салыстырғанда 2,1%-ға аз. Бұдан әрі Қарағанды облысы (1 500 ажырасу) және Астана (1 500 ажырасу) өтеді. Ең аз ажырасу Ұлытау облысында болды — барлығы 198.
Желтоқсан-қаңтар қорытындысы бойынша Қазақстанда неке коэффициенті 1000 адамға шаққанда 6,46-дан 6,07-ге дейін қысқарды. Елордада некенің ең жоғары коэффициенті тіркелді-1000 адамға шаққанда 7,46. Көшбасшылар үштігіне Ұлытау және Алматы облыстары да кірді. Ең төменгі көрсеткіш — Түркістан облысында.
Ажырасу коэффициенті бір жыл бұрынғы 1000 адамға шаққанда 0,89-ға қарсы 0,84 құрады. Өңірлік бөліністе ажырасудың ең жоғары коэффициенттері Шығыс Қазақстан, Қарағанды және Павлодар облыстарында, ең азы Түркістан облысында тіркелді.
Мәселен, 2024 жылғы 4 наурызда жаңартылған Petrelli previtera мәліметтері бойынша, Қазақстан Мальдив аралдарынан кейінгі әлемде екінші тұр. Елдің коэффициенті 1000 адамға 4,6 құрады. Сарапшылар елдегі ажырасудың негізгі себептері туыстарының араласуы (61%), моральдық шектеулердің болмауы (41%), оңай ажырасу процесі (25%) екенін атап өтті. Сондай-ақ, мәселелер қатарында гендерлік рөл мен басымдықтар да бар.
Бір қызығы, ажырасудың жоғары деңгейіне қарамастан, қазақстандықтар неке институтын әлі де бағалайды. Зерттеулер бойынша, ҚР жастарының 82,5%-ы (18-29 жас) өз болашағын некеде және балалармен көреді.
Гуам, Ресей, Молдова, Беларусь, Қытай, Аруба, Литва, Доминикан республикасы да халқы жиі ажырасатын елдердің ондығына кірді.
Ажырасу бойынша ҚР мен World Population Review-да көрсеткіш тіркеледі: 2024 жылдың басында — 1000 адамға 4,6. Басқа елдердің деректері сәл өзгеше. Қазақстанға және осы рейтингте әлемде 105-тен ажырасу бойынша 2-ші орын берілді.
Барлық Мальдив аралдары көш бастап тұр, ал Қазақстаннан кейін Ресей (1000 адамға 3,9 коэффициентімен), Беларусь (1000 адамға 3,5) және Қытай (1000 адамға 3,2) келеді.
ТМД елдерінің арасында ажырасудың жоғары коэффициенті Молдовада (6-орын, 1000 адамға 3-орын) және Украинада* (7-орын, 1000 адамға 2,9) тіркелген. Рейтингтің ортасында Қырғызстан (55-ші орын), Әзірбайжан (67-ші орын), Тәжікстан (68-ші орын) тұр. Бірақ Өзбекстанда ажырасу коэффициенті 1000 адамға 1,1 ғана болды, бұл 80-ші орын. Арменияда да осындай мәліметтер бар-1000 адамға 1,1 және әлемде 84-ші.
Өсірудің ең төменгі көрсеткіштері Үндістан, Мозамбик және Кения сияқты елдерде тіркелген. Әрине, бұл елдерде адам құқықтары қорғалмаған, бюрократиялық кедергілер көп және қоғамдық нормалар қатаң.
