|
|
|
| Товарные рынки | ||
| BID | ASK | |
| Brent | 0.00 | 0.00 |
| Лайт | 0.00 | 0.00 |
Ресми доллар бағамы 10 қазанда 489,06 теңге болды, ал айырбастау орындарында оны 493 теңгеден сатуда. Қазақстандық экономистер америкалық валютаның қымбаттауының себептерін түсіндірді, - деп хабарлайды Dauletten.kz.
Тәуелсіз экономист Андрей Чеботаревтың айтуынша, доллардың қымбаттауына сыртқы да, ішкі де факторлар жоқ.
Әрине, әсер етуі мүмкін сыртқы факторлардың бірі — рубльдің әлсіреуі. Бірақ екі жарым жыл бұрын, соғыс басталғанда, Қазақстан рубльден ажырап, оның артынан ерген жоқ. Яғни доллар 60 рубль болғанда да біз одан тәуелді болмадық, доллар 100 рубль болғанда да, біз орнымызда қалдық. Қазір біз не рубльдің артынан еріп жатырмыз, не доллар индексіне тәуелді болып отырмыз. Қалай болғанда да, теңгенің мұндай әлсіреуі реттеушіден қосымша байланыс орнатуды талап етеді, себебі бұл әдеттегіден тыс жағдай. Қымбаттауға объективті себеп жоқ, — дейді экономист.
Экономист Марат Қайырленовтың ойынша, қазіргі валюта бағамы жағдайына екі фактор — ішкі және сыртқы әсер етуде. Қайырленовтің айтуынша, ішкі фактор бюджет тапшылығының күшейе түсуінде жатыр, бұл, өз кезегінде, теңге бағамына әсер етеді. Бұл классикалық валюта дағдарыстарының моделіне сәйкес келеді, онда бюджет дағдарысы валюта дағдарысына әкеледі.
Сыртқы фактор — Ресейдің валюта нарығындағы тапшылықтың артуы. Сәйкесінше, ресейлік контрагенттер валюта іздеп, оны барлық жерде сатып алуда, оның ішінде біздің нарығымыздан да сатып алуы мүмкін. Нәтижені теңге бағамынан көріп отырмыз, — дейді маман.
Қаржы сарапшысы Расұл Рысмамбетовтың пікірінше, доллардың қымбаттауының себебі қарапайым: мемлекет шығыны кірістен көп.
Теңге бағамы болжамды түрде әлсіреуде. Біз өте қуатты емес, қарапайым шикізаттық экономикамыз, сондықтан экономикамызды әртараптандырмайынша, бағамымыз 3-5 жылға әлсірейді. Сонымен қатар, біз шикізаттық патернализмді ұстанып келеміз, яғни мемлекет тапқан және салық арқылы жинаған қаражат әлеуметтік шығындарға жұмсалады, олар медицина, денсаулық сақтау, мектептер, университеттер, мемлекеттік гранттар және т.б. Мұнда экспорт бағасының мөлдір болмауы себебінен жемқорлық та баршылық. Сонымен қатар, менің ойымша, көмектің барлығы азаматтарға жете бермейді, кейде артық жазылған мәліметтер болады. Сондықтан әлеуметтік шығындарымыз өте үлкен, — дейді сарапшы.
