|
|
|
| Товарные рынки | ||
| BID | ASK | |
| Brent | 0.00 | 0.00 |
| Лайт | 0.00 | 0.00 |
Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева елге смартфондарды әкелуге шектеу енгізуді ұсынды: жеке пайдалануға жылына екі құрылғыдан артық емес. Егер бұл лимиттен асса, оларды декларациялау қажет болады, ал есепке алынбаған құрылғылар байланыс операторының желісінде бұғатталады, - деп хабарлайды Dauletten.kz.
Кеше Қазақстанда мобильді құрылғыларды тіркеу ережелері жаңартылғаны туралы ақпарат тарады. Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің бұйрығына сәйкес, 24 наурыздан бастап ұялы байланыс абоненттік құрылғыларын тіркеудің ақ, сұр және қара тізімдері енгізіледі.
Енді ұялы байланыс операторы абоненттік құрылғының сәйкестендіру коды мен абоненттік нөмірінің басқа иесімен тіркелген деректермен сәйкестігін, сондай-ақ оны Қазақстанның ұялы байланыс желілерінде заңды түрде пайдалануын растайтын мәліметтердің бар-жоғын тексереді. Оператор құрылғы иелерін олардың құрылғыларының мәртебесі туралы хабардар етуге міндетті. Егер смартфон “сұр” тізімге енгізілсе, оны заңды түрде пайдалану қажеттілігі туралы ескерту жіберіледі. Егер белгіленген мерзімде тексеру расталмаса, құрылғы автоматты түрде “қара” тізімге енгізіліп, ұялы желіге қосылу мүмкіндігі бұғатталады.
Бүгін Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева осы мәселеге қатысты депутаттық сауал жолдады. Оның айтуынша, 2024 жылы елімізге “сұр” схемалар арқылы немесе заңсыз әкелінген мобильді құрылғылардың үлесі жалпы нарықтың 64%-ын құраған. Соның салдарынан мемлекет қосылған құн салығынан (ҚҚС) шамамен 100 миллиард теңге жоғалтқан.
- Құрылғыларды кедендік рәсімдеусіз алып келеді немесе түпнұсқа орнына арзан көшірмелерін сатады. Гаджеттерді ресми түрде әкелген күннің өзінде, құжаттарда олардың бағасы төмендетіледі: қымбат флагмандық смартфондар арзан модельдер ретінде рәсімделеді. Алаяқтар ресми құрылғының бірегей кодын көшіріп, оны контрабандалық телефонға тағайындайды, осылайша оны заңды етіп көрсетеді. Бір кодқа 5-6 заңсыз құрылғы тіркелуі мүмкін. Кейде кодтар өздерінің түпнұсқа құрылғыларынан ұзақ өмір сүреді. Жаңа телефонның кодын тексергенде, оның 10 жыл бұрын шығарылғаны анықталған жағдайлар жиі кездеседі. Шекарадан өту кезінде басқа адамдардың немесе жалған паспорттарды пайдалану арқылы көбірек телефон әкеліп, салық төлеуден жалтарады, – деді депутат.
Бұдан бөлек, Смышляеваның айтуынша, кейбір компаниялар алдымен салық төлеп, кейін тауарды шетелге қайта экспорттағандай көрсетіп, төленген қаражатты қайтарып алады. Бірақ іс жүзінде бұл гаджеттер ел ішінде қалып, заңсыз сатылып жатыр.
Қаңтар айында Цифрлық даму министрлігі бұл саланы реттеу бойынша алғашқы қадамдарын жасады. Бұйрық қабылданып, абоненттік құрылғыларды IMEI бойынша жеке сәйкестендіру нөміріне (ЖСН/БСН) байланыстырып тіркеу, тіркелмеген құрылғыларды бұғаттау және бастапқы қосылу кезіндегі тіркеу мерзімдерін реттеу қарастырылды. Алайда бұл – салалық бұйрық деңгейіндегі жартылай шара. Егер оны кедендік тіркеумен заңнамалық деңгейде бекітпесе, бұл механизм тек соңғы тұтынушылар үшін қиындық туғызады, ал заңсыз импорттаушылар жазасыз қала береді.
- Бұйрық аясында IMEI кодын кедендік деректермен салыстыру міндеттелмеген. Заңды және заңсыз құрылғыларды ажырату тәртібі белгіленбеген, сондай-ақ қайталама нарық пен реэкспорт схемалары ескерілмеген, – деді депутат.
Осыған байланысты Екатерина Смышляева бірнеше ұсыныс жасады:
- Ұсынылған шаралар заңсыз импортты азайтып, тұтынушылардың құқықтарын қорғайды және импорттаушылар үшін әділ салық жүйесін қалыптастырады, – деп қорытындылады депутат.
